Pierwsza pomoc to opieka nad każdą osobą, która doznała urazu, jest odurzona lub chora. Osobą udzielającą pierwszej pomocy może być każda osoba posiadająca podstawowe przeszkolenie medyczne lub może to być formalne stanowisko w organizacji, na przykład osoba udzielająca pierwszej pomocy w placówce oświatowej.
Myślenie o tym, że możesz zostać nagle wezwany do udzielenia pierwszej pomocy komuś innemu i wiedza o tym, co robić w nagłych wypadkach, może pomóc uratować komuś życie.
Oto kilka wskazówek, jak udzielać pierwszej pomocy:
1. Zachowaj spokój i nie panikuj. Panika nikomu nie pomoże. Lepiej jest zachować zimną krew i właściwie ocenić sytuację.
2. Oceń spokojnie sytuację. Czy ofiara jest przytomna? Czy oddycha? Czy krwawi? Czy ma inne obrażenia? Czy potrzebna jest resuscytacja krążeniowo-oddechowa (CPR)?
3. W razie potrzeby wezwij fachową pomoc. Upewnij się, że natychmiast wezwałeś służby ratownicze, jeśli nie ma nikogo, kto jest odpowiednio przeszkolony i wyposażony do udzielania pierwszej pomocy.
4. Pamiętaj – jeśli masz wątpliwości, nie działaj! Lepiej jest czegoś nie robić, niż ryzykować pogorszenie sytuacji przez zrobienie czegoś źle!
Czyste, małe skaleczenia lub zadrapania: Umyj skaleczenie wodą z mydłem. Przyciśnij czystą szmatką lub bandażem, aby zatrzymać krwawienie. Nie używaj środków antyseptycznych, chyba że masz je pod ręką i zalecił ci to lekarz lub pielęgniarka.
Głębokie rozcięcia lub rany: Zastosuj silny ucisk na skaleczenie czystą szmatką lub bandażem. Następnie nałóż na tkaninę sterylny opatrunek, aby chronić ranę i utrzymać ją w czystości. Nie wyjmuj z rany żadnych ciał obcych, dopóki nie zostanie ona opatrzona przez ratownika medycznego.
Cięcia, które odsłaniają kość, ścięgno lub inną tkankę: Jeśli to możliwe, przykryj odsłoniętą tkankę czystym opatrunkiem. Jeśli nie jest to możliwe, uciskaj czystą szmatką lub bandażem, nie zakrywając ani nie usuwając niczego z rany. Nieprawidłowe przykrycie odsłoniętej tkanki może przynieść więcej szkody niż pożytku.
Silne krwawienie: Zastosuj bezpośredni nacisk (mocno naciskając na ranę) na obszar, z którego wypływa krew, używając dłoni, palców lub jakiegokolwiek dostępnego materiału (np. ubrania). Uciskaj tak długo, aż krwawienie ustanie.
Jeśli posiadasz apteczkę pierwszej pomocy, powinna ona zawierać wszystkie poniższe elementy:
Bandaże (takie jak sterylne gaziki, trójkątne bandaże do owijania ran i bandaże elastyczne do utrzymywania opatrunków na miejscu)
Taśma klejąca (do mocowania bandaży i szyn)
Maść (np. antybiotykowa lub na oparzenia)
Nożyczki (do cięcia odzieży lub bandaży)
Pęseta (do usuwania drzazg lub ciał obcych ze skóry)
Termometr (cyfrowy może być dokładniejszy niż własny ustny)
Sterylne rękawiczki (na wypadek, gdybyś musiał opatrzyć ranę przed założeniem bandaża)
Chusteczki antyseptyczne, płatki kosmetyczne i krem lub roztwór antyseptyczny (do czyszczenia ran przed ich opatrzeniem)
Leczenie jest zazwyczaj udzielane do momentu, gdy osoba otrzymująca pierwszą pomoc stwierdzi, że już jej nie potrzebuje lub gdy przybędzie profesjonalna pomoc (a w wielu przypadkach nawet dłużej). Ogólnym celem pierwszej pomocy jest zachowanie życia, zapobieganie dalszemu upośledzeniu lub pogorszeniu się choroby lub urazu oraz wspieranie powrotu do zdrowia.
Warto pamiętać, że udzielnie pierwszej pomocy jest obowiązkowe przez prawo, dlatego każdy powinien znać podstawy działania.